Жыл соңындағы қорытынды-қайталау сабағы

Қызылоба ауылы ,Жаңақала ауданы, Батыс Қазақстан облысы

Е.Ш.Орақбаев атындағы орта жалпы білім беретін мектептің тарих пәні мұғалімі.

Т.А.Дюсегалиева ,

Ежелгі Қазақстан тарихы 6-сынып.

Тақырыбы:Жыл соңындағы қорытынды-қайталау сабағы.

Сабақтың мақсаты:
Білімділік:  Өтілген тақырыптар бойынша оқушылардың білімін

қорытындылау, материалдарды меңгеру дәрежесін көтеру.
Дамытушылық: оқушыларды тарихи фактілерді, оқиғаларды, оқып үйренуге, шапшандыққа баулу. Қорытынды жасауға үйрету арқылы оқушылардың  ойлау, сөйлеу дағдысын дамытуға , тарихқа деген қызығушылығын арттыру.

Тәрбиелік: оқушыларды өзін-өзі бағалай білуге,еңбексүйгіштікке, өзара сыйластыққа, еліміздің өткен тарихына құрметпен қарауға, отансүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі:  қайталау,сайыс сабақ.
Сабақтың әдісі: сұрақ- жауап, топтық  жұмыс, семантикалық карта,сәйкестендіру тест, картамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Қазақстан картасы,Қ.И.Сәтбаев,Ә.Х.Марғұланның портреттері, суреттер,топтың атауы жазылған қағаздар.

 Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру бөлімі.
                       (Сынып оқушыларын топқа бөлу,топ басшыларын сайлау)

Қайталау сабағына арналған сабақ сайыс түрінде өтеді. Сынып бес оқушыдан 3 топқа бөлініп, жыл бойы тарихтан алған білімдерін қолдана отырып, қойылған сұрақтарға жауап береді.Әр топқа бағалау парағы таратылады.

Өткізу барысы:

І –кезең. Семантикалық карта.

ІІ-кезең. «Сәйкестендіру тест».

ІІІ-кезең.  «Суреттер сөйлейді»

ІҮ-кезең. «Тарихты жақсы білеміз бе?»

Ү-кезең.  Картамен жұмыс.

 І кезең Семантикалық карта. Бұл тапсырманы барлық топта орындайды      

ІІ кезең. Сәйкестендіру тест.

ІІІ кезең. «Суреттер сөйлейді. Интерактивті тақтадағы бейне көрсетілімнен кейін әр топ «Бұл кім?, Бұл не?» деген сұраққа жауап береді.

Жауаптары:1. Рулық қауым 2. Тамғалыдағы суреттер 3. Үйсін тайпасы 4. Шірік-Рабат 5. Геродот 6. Ә.Марғұлан 7. Қ.И.Сәтбаев

Ү Кезең. «Тарихты жақсы білемізбе?».Ұяшықтарда 10, 20 30, 40,50 - балдық сұрақтарды таңдап, топ мүшелері өзара келісе отырып, жауап береді.

      Тарихи тұлғалар

10. 1 Ертедегі грек тарихшысының айтуынша , ол өзін ел тәуелсіздігі жолында құрбандыққа шалған. Парсы әскерінсусыз шөлге апарып, ажал құштырған. Ол кім? (Шырақ)

20.Сақтардың парсы патшасы Кирге қарсы күресін басқарған. (Томирис )

30. Ол елде әскери реформа жүргізді. Хань әулетінің негізін қалаушы Лю Банды бағындырушы Байкал көлінен Тибет тауына дейін, Шығыс Түркістаннан Хуанхэ өзеніне дейін елді өзіне бағындырушы кім? (Мөде)
31. Ғұн қоғамы ұшы-қиыры жоқ кең байтақ жерді жайлап , көптеген тайпаның басын біріктірді, әскери соғыс қуаты орасан зор құдіретті мемлекетке айналдырды. Оның жеңімпаз жорығы оның атын бүкіл әлемге әйгілі етті. (Аттила)
32. Тәуелсіздік үшін күрестің даңқты қолбасшысы. Ол өз елі жерінің еркіндігі үшін жан аямай күрескен қолбасшы , бүкіл Орта Азия халықтарының шетелдік басқыншыларға қарсы күресін шеберлікпен ұйымдастырды. Грек- македон басқыншыларына қарсы күресті басқарған сақ жауынгері кім? (Спитамен)

Қорғандар.

10. Алматының шығысындағы белгілі сақ обасы? (Есік обасы)
11. Бұзылмай сақталған 13 жирен ат табылған темір дәуірінің қорғаны (Берел)
12. 13 қола жебе табылған қорған. ( Шілікті )
13. Іле өзенінің оң жағалауындағы сақ қорымы.(Бесшатыр)
14. Аттар өз иесін жорыққа апара жатқандай әскери дайындықпен көмілген қорған (Үлкен Берел)

Тайпалар.

10. Көне дәуір авторларының еңбектерінде б.з.б 3 ғ бастап кездеседі. Еліміздің батыс аумағын б.з.б 8 ғ мен б.з 5 ғ мекендеген тайпа. (Сармат)
11. Б.з.б 3-2 ғ – б.з. 5 ғ аралығында өмір сүрген жазба деректерде олардың Арыс, талас, жағалауларында, Сырдарияның төменгі ағысында өмір сүргендігі айтылады.(Қаңлы)
12. Б.з.б І мыңжылдықта Орта Азия мен Қазақстан жерін мекен еткен ежелгі тайпа. (Сақ)
13. Б.з.б І мыңжылдықта Моңғолиядан Каспий өңіріне дейінгі Орталық Азия жерін мекендеген. Қытай деректерінде бұл тайпаның атауы б.з.б ІІІ ғ аяғында пайда болғандығы айтылады. (Ғұн)
14. Б.з.б 3 ғ мен б.з 5 ғ аралығында Жетісу жерін мекендеген тайпа. (Үйсін)

Еңбек құралдар.

10. 100 метр қашықтыққа ұшатын,орақ тәріздес аңға лақтыратын қару ?(Бумеранг)
11. Екі жағынан да өңделген қарапайым шапқыш тас құрал? (Бифас)
12. Кейінгі палеолитте үш-үштен жіппен байланып, оқ есебінде қолданылған домалақ тастар. Бұл тастар лақтырған кезде жануарлардың мойнына немесе аяқтарына оралып, құлататын өте тиімді қару болған. (Болас)
13. Ұшы сүйектен жасалған, аңға қадалғанда шықпай қалатын ілмек кертігі бар сүңгі-найза. Оныман теңіз жануарлары мен ірі балықтарда ауланады. (Гарпун)
14. Бір қабат өңделген тас құралдардың жүзін ұсақ кертік ойықтар жасау арқылы өткірлеу.(Ретушь)

Тарихи болжамдар

10. 10. Парсы сарайында ұзақ тұрып, сақтардың тәрбиелігін сипаттайтын оқиғаны кім жазды?

 (Ксенофонт)

20. 20. Ескендір Зұлқарнайынның тарихшысы көшпелілердің әскери қару-жарақтарының ерекшеліктерін суреттеп жазған кім? (Арриан)
21. 30. Сақтар туралы «олардың бәрі ақ көңіл және уәдеге берік» деп жазған?(Стробон)
22. 40. Савроматтар жайлы деректер қалдырған Рим тарихшысы. (Диодор)
23. 50. Ғұндар жақсы шыныққан, отты да қажет етпейлі деп жазған Рим тарихшысы?

 (А.Марцеллин)

Ү кезең. Картамен жұмыс.Контурлық карталар беріледі, берілген  тайпалардың шекарасын белгілеу керек.

1.Тиграхауда,парадарай,хауомаварга
2.Үйсін,Сармат
4.Қаңлы, Ғұн

Бағалау.

Қорытындылау.